Wow, je bent zwanger! Vol ongeloof kijk je naar de zwangerschapstest in je hand. Misschien ben je net begonnen met het proberen om zwanger te worden. Misschien ben je al even bezig. En misschien geloofde je niet dat het ging lukken. Maar het is toch echt waar, gefeliciteerd!
Maar wat als je een eetstoornis hebt (gehad) en nu zwanger bent? Hoe voorkom je dan een terugval? Hoe ga je om met moeheid, misselijkheid, aankomen en je veranderende lijf? Deze prachtige periode kan behoorlijk worden overschaduwd door eetstoornisgedachten. Daarom deel ik 5 tips om te leren luisteren naar en te vertrouwen op je lichaam.
1. Accepteer het onvermijdelijke: aankomen tijdens je zwangerschap
Tijdens je zwangerschap is het onvermijdelijk: je komt aan. Da’s niet zo gek, want:
– Je bloedvolume neemt met 30 tot 40 procent toe als je zwanger bent.
– Je baby groeit natuurlijk in je buik.
– Er is vruchtwater in je baarmoeder.
– Je borsten groeien.
– Je lichaam legt vetreserves aan om de bevalling te kunnen doorstaan, te herstellen na de bevalling en om voldoende reserve te hebben voor na je bevalling, zoals voor borstvoeding.
In het begin van je zwangerschap kan het aankomen een beetje een ondefinieerbaar gevoel geven. Je bent misschien wel zwanger, maar ja je ziet nog geen babybuik(je). Dat kan ervoor zorgen dat je het wat lastiger vindt om hiermee om te gaan. Ook twijfels over de rest van de kilo’s die er nog bijkomen, hoeveel zijn het er?
Wat verderop in je zwangerschap groeit je buik al wat meer en dan krijg je zo’n mooie, ronde babybuik. Ook voel je rond de 20 weken je kindje voor het eerst en dat maakt het allemaal een stuk echter.
Uit onderzoek blijkt zelfs dat vrouwen die zwanger zijn en een eetstoornis hebben (gehad) beter voor zichzelf gingen zorgen, omdat ze dit ook voor de baby doen (dit betekent natuurlijk niet dat een baby de oplossing voor je eetstoornis is!). Maar het is ook heel belangrijk om het voor jezelf te doen, om mentaal en fysiek lekker in je vel te zitten.
Naast je buik, groeit ook de rest van je lichaam. Misschien krijg je wat stevigere bovenbenen of wat vollere billen. Je taille verdwijnt en wellicht krijg je wat stevigere armen. Kleding zit niet meer lekker en broeken gaan knellen, sowieso bij je buik. Zelfs je zwangerschapskleding kan op den duur niet meer lekker zitten.
En dan hebben we het nog niet eens over de goedbedoelde opmerkingen gehad: “Zo jouw buik is echt gegroeid deze week!” en “Je kunt echt wel zien dat je goed zwanger bent”. Dit allemaal kan je een vervelend gevoel geven over je gewicht en lijf.
Begrijp dat gewichtstoename normaal en zelfs noodzakelijk is tijdens je zwangerschap. Vind je het getal op de weegschaal moeilijk om te zien? Vraag dan of je ‘blind’ mag wegen bij de verloskundige. En koop kleding die jou lekker zit. Jij hoeft niet in je broek of trui te passen, je kleding moet jóu passen.
2. Moe? Neem op tijd rust
Vermoeidheid is geen vreemd verschijnsel tijdens je zwangerschap. Er gebeurt natuurlijk heel veel in je lijf en ook mentaal, want straks komt er een grote verantwoordelijkheid op je schouders terecht, namelijk de zorg voor een kindje. En misschien heb je zorgen over of de zwangerschap wel goed gaat, hoe je je voelt, en hoe het met je baby gaat.
Bovendien slapen veel zwangere vrouwen niet meer zo lekker, vooral later in de zwangerschap. Door de omvang van je buik kan het lastiger zijn om een fijne slaaphouding te vinden, en frequente toiletbezoekjes verstoren je nachtrust. Terwijl goed slapen erg belangrijk is om je geestelijk vitaal te voelen. Maar ja, soms is het even niet anders.
Te weinig slaap kan ook betekenen dat je gewoon éven geen energie hebt om te sporten of te bewegen. Hoewel het natuurlijk heel gezond is voor je lichaam en voor je baby om in beweging te blijven, forceer het niet. Luister naar je lichaam, want die vertelt je wat het nodig heeft. Dus neem op tijd de rust die je nodig hebt.
Probeer overdag of na het werk even te gaan liggen. Een dutje van 30 minuten doet al wonderen. En lukt het niet om te slapen, dan is het alsnog heel fijn voor je lichaam om even te liggen en te rusten.
3. Blijf eten, ook al ben je misselijk
Als je zwanger bent, gebeurt er een heleboel in je lichaam. Want je lijf is hard aan het werk om jouw lichaam helemaal klaar te maken om je baby te laten groeien. En dat gaat gepaard met een hoop hormonen. Naast dat dit moeheid veroorzaakt, kun je je ook erg misselijk voelen. Zeker in het begin van je zwangerschap.
Misselijk zijn kan bepaalde eetstoornisgedachten triggeren. Want wat doet dit met je? Als je maar weinig kunt eten of nergens trek in hebt? Of als je moet overgeven? Voor sommigen is dat lastig, omdat ze daar vroeger mee te maken hadden of misschien nu nog. Aan de andere kant: misschien vind je het juist makkelijker om ‘verboden’ voedingsproducten te eten, zoals een croissantje, friet of een Snickers. Het maakt nu toch niet uit, want je moet toch veel overgeven.
Maar bij de meeste vrouwen gaat die misselijkheid na het eerste trimester (zo’n 12 weken) weer over. Superfijn, natuurlijk. Maar durf je dan alsnog dat croissantje, dat frietje of die Snickers te eten? Want nu komt het er niet meer uit én je blijft maar aankomen. Wat overigens natuurlijk hartstikke normaal is. Maar wat als jij verbanden gaat leggen tussen het eten van verboden voedsel, of iets wat op jouw ‘verbodenvoedsellijst’ staat en het aankomen? Lukt het dan nog om jezelf toe te staan om te eten?
Zo kun je een behoorlijk vol hoofd krijgen van al die gedachten. Het allerbelangrijkste als je misselijk bent tijdens je zwangerschap? Is blijven eten. Wat dan ook (ja, ook junkfood, iets is altijd beter dan niets) en op welke manier dan ook.
PS ben je extreem misselijk en kun je niets binnenhouden? Dan kan het zijn dat je HG hebt. Consulteer dan in ieder je huisarts of verloskundige.
Op verschillende babyfora als 24Baby, Zwangerenportaal en Ouders van Nu worden verschillende tips gedeeld. Zoals al in bed een cracker eten, gemberthee drinken, en gedurende dag vaker kleine porties eten.
4. Eetstoornis en cravings: gewoon aan toegeven
Je hebt het vast wel eens gehoord of misschien zelf ervaren: er ontstaan soms gekke cravings tijdens je zwangerschap. Dat je bijvoorbeeld ineens ontzettend veel zin hebt in een frikandel of in ijs of in hele rare voedselcombinaties zoals augurken met slagroom. Hoe ga je daarmee om?
Er zijn veel verschillende hormonale veranderingen in je lijf gaande, waardoor dit soort cravings kunnen ontstaan. Maar je lichaam heeft ook bepaalde voedingsstoffen nodig. Dus het kan zijn dat je misschien vegetarisch bent en echt ontzettend veel zin hebt in vlees. Dat zou erop kunnen wijzen dat je lichaam meer behoefte heeft aan ijzer. Dus eigenlijk is je lichaam gewoon ontzettend slim, door met zo’n behoefte aan vlees te duiden dat het ijzer nodig heeft.
Anyway, cravings kunnen in allerlei verschijningen voorkomen, vet, zoet zuivel. Hoe ga je daarmee om? Kun je jezelf dat toestaan?
Ook al lees je bijna overal dat je ‘niet voor twee hoeft te eten’ en ‘niet te veel moet toegeven aan je cravings’, sta het jezelf toe. Zeker als je in de basis gezond eet. Dit geeft je een hoop mentale rust. Verspil na het eten van zoiets je energie niet aan schuldgevoel of andere moeilijke gedachten (zie tip 5).
5. Eetstoornisgedachten
“Nu ik zwanger ben, moet ik zo gezond mogelijk gaan eten”.
“Ik wil niet te veel aankomen.”
“Shit mijn kleren zitten nu al strakker en ik ben pas net zwanger, hoe gaat dat verder?”
“Hoeveel kilo is eigenlijk normaal om aan te komen?”
“Ik ben moe, maar ik wil eigenlijk nog even mijn vaste rondje wandelen of mijn sportles meepakken.”
“Ik heb echt zo’n honger, maar ik heb net gegeten. Moet ik nou wel of niet iets pakken?”
Tijdens je zwangerschap verandert er al zoveel. En als daar ook nog die eetstoornisgedachten bij komen, tja, dat is niet echt behulpzaam laten we maar zeggen. Rust pakken, of de combinatie van minder bewegen en het aankomen als gevolg van je zwangerschap kunnen ervoor zorgen dat bepaalde eetstoornisgedachten bij je opkomen. Hoe ga je daar dan mee om?
Probeer uit het malen van je gedachten te stappen, uit de emotie van het moment. Adem 5 keer diep in en uit en bekijk dan de situatie vanuit een ander perspectief. Stel een zwangere vriendin had deze gedachte of dit gevoel, wat zou je haar dan willen adviseren? Of tegen haar zeggen? Volg dit advies ook zelf op.
Als je zwanger bent, kun je een eetstoornis of terugval niet gebruiken
Een eetstoornis, eetstoornisgedachten of een terugval tijdens je zwangerschap is gewoon shit. Er gebeurt al zoveel. Een zwangerschap is al spannend, je moet allerlei dingen regelen, je hoofd zit al vol en je slaapt minder lekker. Dan kun je die eetstoornis er niet bij hebben.
Want hoe bijzonder is het om zwanger te zijn! Dat er een klein wonder in je buik groeit. En hoe zonde is het als jij die 9 maanden niet kunt genieten van je zwangerschap, omdat je hoofd zo op hol slaat. Of terugvalt in (oude) nare gedachtenpatronen.
Neem in ieder geval deze 5 tips met je mee. En wees vooral ook lief voor jezelf. Luister goed naar je lichaam, wat het nodig heeft aan voedsel en rust. Wees niet te streng en laat de controle los. Jouw lijf weet heel goed wat het nodig heeft tijdens de zwangerschap en daar mag je op vertrouwen.
Weet ook dat je het niet alleen hoeft te doen. Vraag hulp bij je verloskundige, deel je zorgen met je partner, vriendin of een familielid of werk samen met mij om te kunnen genieten van je zwangerschap en trots te zijn op je lichaam.